کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری
در تمام شهرهای دنیا برای ساختوساز در شهرها ، قوانین و ضوابطی وجود دارد ؛ اما از آنجایی که ممکن است این ضوابط به هر دلیلی از سوی شهروندان یا افراد سودجو نقض شود، نهادی برای رسیدگی به آن از سوی قانون گذار تعیین شده است که در این مقاله با آن (کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری) آشنا میشویم .
کمیسیون ماده ۱۰۰ برای همه شهرنشین‌ها به‌ویژه افرادی که درگیر ساخت و ساز یا خرید و فروش ملک بوده‌اند نامی آشناست . این کمیسیون وظیفه رسیدگی به تخلفات ساختمانی را به عهده دارد یعنی اگر بنایی بدون اخذ پروانه ساخته شود ، بنای ساخته شده مطابق با پروانه اخذ شده نباشد یا بعد از پایان ساخت بخش‌های دیگری به بنا اضافه شود کمیسیون مذکور به آن رسیدگی می‌کند .
طبق مادۀ ۱۰۰ قانون شهرداریها ، مالکان اراضی و املاک واقع در محدوده خدماتی باید قبل از ساختوساز از شهرداریها پروانه ساختمان بگیرند و شهرداریها موظف هستند از طریق ماموران خود از عملیات ساختمانی بدون پروانه یا خلاف پروانه در زمین محصور یا غیرمحصور جلوگیری کنند ؛ در صورت خلاف این ماده همان‌طور که در ماده ۱۰۰ اشاره شد ، جلوی آنها گرفته می‌شود و عاملان برای رسیدگی به کمیسیون ماده ۱۰۰ ارجاع داده میشوند .
سوالات متداول در خصوص کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری :
آیا کمیسیون ماده ۱۰۰ جزو سازمان شهرداری است ؟
کمیسیون ماده ۱۰۰ از جمله کمیسیون‌های اداری است که در رابطه با ماده ۱۰۰ قانون شهرداری به وجود آمده است ؛ این کمیسیون شخصیت حقوقی مستقل و کاملا مجزا از شهرداری دارد .
چه تخلفاتی در کمیسیون ماده ۱۰۰ بررسی میشوند ؟
احداث بنا بدون پروانه (مجوز) یا احداث بنا خارج از پروانه یا مازاد بر آن ، عدم احداث پارکینگ یا غیرقابل استفاده بودن پارکینگ ، تجاوز به معابر شهر ، استحکام نداشتن بنا یا عدم رعایت ضوابط فنی و بهداشتی و شهرسازی در احداث بنا ، تغییر کاربری غیرمجاز ، تخلف مهندس ناظر ساختمان در کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری بررسی می‌شود .
اعضای کمیسیون ماده ۱۰۰ چه کسانی هستند؟
نمایندگان وزارت کشور ، دادگستری ، نماینده شورا اسلامی و نماینده شهرداری اعضای کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری هستند .
ملکی دارای بنای مازاد پروانه بوده و پرونده آن به کمیسیون ماده صد ارسال و منجر به صدور رای قطعی (جریمه) گردیده است بعد از پرداخت جرائم و عوارض متعلقه مالک متوجه گردیده که متراژ ارسالی به کمیسیون ماده صد (با عنوان تخلف ساختمانی) بیش از متراژ واقعی تخلف بوده است و این موضوع مورد تائید شهرداری نیز می باشد . نحوه استرداد جرائم و عوارض به چه صورت خواهد بود، آیا جهت اصلاح (کاهش) متراژ تخلفات ، نیاز به رای اصلاحی کمیسیون ماده صد هست یا خیر ؟
راه حل ها در این خصوص عبارتند از:
۱. با گزارش شهرداری به کمیسیون ماده صد در مورد اشتباه در محاسبه متراژ مازاد، از کمیسیون تقاضای اعاده دادرسی گردد .
۲. اصلاح رای درست است که اصلاح رای مربوط به اشتباه در صدور رای است نه اشتباه شهرداری در متراژ و ارسال موضوع به کمیسیون ، اما می توان این‌موضوه را اشتباه کمیسیون در صدور رای نیز تلقی نمود . این اقدام به اساس رای خدشه وارد نمی نماید تا مانع اصلاح رای باشد راه حل اصلاح رای بهتر از اعاده دادرسی است .
ساختمانی ساخته شده که در قسمت نما حدود نیم متر از فضای معبر را اشغال نموده است ولیکن به لحاظ زیباسازی شهری دارای نمای زیبایی است شهرداری هم تمایل به حفظ وضعیت فعلی دارد لیکن به دنبال راه کار قانونی است چه اقدامی میسر است ؟
حکم تجاوز به معبر هرچقدر زیبا باشد سوای از اینکه جرم موضوع ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی است بر اساس تبصره شش ماده صد قانون شهرداری باید تخریب گردد مگر اینکه معبر در صورت امکان در آن قسمت متروکه اعلام و واگذار گردد .
آیا شهرداری می‌تواند جدا از جرایم ماده صد مبالغ دیگری را نیز دریافت کند؟
مبلغ جرایم ماده صد از مبلغ عوارض جدا است و جریمه دریافتی فقط به خاطر تخلف انجام شده لحاظ می‌شود از این رو مالک یا مالکان در مناطق علاوه بر جرایم ماده صد مبلغ عوارض را نیز باید پرداخت کنند .
در صورتی که مالک مجوز و یا پروانه داشته باشد و خلاف پروانه صادره ساخت و ساز انجام نداده باشد ، دیگر مجبور نخواهد بود جریمه پرداخت کند .
اگر ساختمانی بدون پروانه احداث شده باشد ، اما دارای تراکم مازاد باشد کمیسیون ماده صد چگونه رأی صادر می‌کند ؟
بر اساس تبصره چهار ماده صد ، چنانچه ساختمان بدون پروانه ساخته شده باشد به میزان یک دهم ارزش معاملاتی ساختمان و به خاطر تراکم مازاد از یک دوم تا سه برابر ارزش معاملاتی ساختمانی برای قسمت مازاد بر تراکم جریمه صادر خواهد شد .
اگر ساختمانی بدون پروانه احداث شده باشد ، اما دارای تراکم مازاد باشد کمیسیون ماده صد چگونه رأی صادر می‌کند ؟
بر اساس تبصره چهار ماده صد ، چنان چه ساختمان بدون پروانه ساخته شده باشد به میزان یک دهم ارزش معاملاتی ساختمان و به خاطر تراکم مازاد از یک دوم تا سه برابر ارزش معاملاتی ساختمانی برای قسمت مازاد بر تراکم جریمه صادر خواهد شد .
آیا اعتراض نسبت به عوارض صادر شده از طریق شهرداری قابل رسیدگی در کمیسیون ماده صد است ؟
خیر، چرا که کمیسیون ماده صد صلاحیت در رسیدگی به تخلفات ساختمانی دارد و اختلافات ناشی از عوارض در صلاحیت کمیسیون ماده ۷۷ است .
مهلت اعتراض به آراء کمیسیون بدوی ماده صد تا چه زمانی است؟
مهلت اعتراض به آراء بدوی کمیسیون ماده صد از زمان ابلاغ ۱۰ روز است اما با توجه به ماده ۴۴۴ قانون آئین دادرسی در دادگاه‌های عمومی و انقلاب چنان چه روز آخر موعد مصادف با روز تعطیل ادارات باشد و یا به جهت آماده نبودن دستگاه قضایی مربوطه ، امکان انجام اقدامی وجود نداشته باشد آن روز حساب نمی‌آید و روز آخر موعد روزی خواهد بود که ادارات بعد از تعطیل یا رفع مانع باز می شوند . با توجه به ماده ۴۴۵ موعدی که ابتدای آن تاریخ یا اعلام ذکر شده است «روز ابلاغ، اعلام و همچنین روز اقدام» جزء مدت محسوب نخواهد شد .
