جهت دیدن سالن های پرورش قارچ کلیک کنید .
تولید قارچ را چگونه انجام دهیم؟
تولید قارچ نیازمند آگاهی و آموزش های لازم در این زمینه می باشد ؛ در ابتدا یک تعریفی از قارچ داشته باشیم و شرایطی که می توان قارچ را در آن پرورش داد تعریف می کنیم .
قارچ چیست؟
قارچ موجودی است که هیچ اندام فتوسنتزی ندارد ، ساقه و برگ نیز ندارد ؛ بنابر این گیاه نیستند و از طرفی از لحاظ ساختار نیز به جانوران شبیه نیستند و بسیار ساده تر از گیاهان و جانوران هستند ؛ بنابراین قارچ ها را در دسته ای جداگانه طبقه بندی می کنند ؛ قارچ دکمه ای با زندگی روی مواد آلی مرده ، غذای مورد نیاز خود را بدست می آورد که به این مواد آلی مرده کمپوست می گوییم .
سرمایه لازم برای ورود به صنعت پرورش قارچ
اولین سوالی که ممکن است به ذهن یک علاقمند پرورش قارچ برای ورود به این صنعت برسد هزینه لازم برای شروع کار است ، البته برای تاسیس یک کارگاه خانگی و زیرپله ای می توان با سرمایه 1.5 میلیون تومانی هم پرورش قارچ را آغاز کرد اما دبیر انجمن تولیدکنندگان قارچ خوراکی کشور ، چندان با این نوع سرمایه گذاری ها موافق نیست و می گوید : کارگاه ها یا سالن های زیرزمینی و زیرپله ای محکوم به شکست هستند که علت آن هم نوسانات بازار و قیمت بالای تمام شده تولید قارچ است که موجب ورشکستی صاحبان این کارگاه ها می شود .
به گفته حبیب الله عظیمی ، برای فعالیت تنها دو سالن تولید و پرورش قارچ ، نیاز به یک سیستم سرمایشی با قیمتی حدود 15 میلیون تومان است ضمن اینکه ، تجهیزات دیگری هم برای پرورش قارچ مورد نیاز است که حجم سرمایه گذاری در زمینه قارچ را افزایش می دهد .
این فعال حوزه تولید قارچ ، معتقد است که علاقه مندان به تولید قارچ برای آغاز به کار باید به دنبال تاسیس کارخانه هایی با ظرفیت بالای 200 تن کمپوست ( بستر رویش قارچ ) باشند تا فعالیت آنها به صرفه باشد .
کمپوست چیست؟
کمپوست ، مخلوط بقایای حیوانی و گیاهی است . دلیل لزوم وجود این دو ماده در کمپوست این است که در اثر فعالیت میکروارگانیسم ها ، مواد معدنی ، کربوهیدرات ها و پروتئین هایی که داخل این بقایا وجود دارد ، به شکل قابل جذب برای قارچ در می آید و قارچ می تواند از آن تغذیه کند .
پنج ماده اصلی در ساخت کمپوست ، آب ، کاه و کلش ، کود مرغی ، نیتروژن و سنگ گچ می باشد که نسبت استفاده از این مواد اولیه در فرمول های مختلف کمپوست سازی ممکن است متفاوت باشد .
طراحی سالن قارچ
اکثر سالن های پرورش قارچ دکمه ای در ایران ، دارای دیوارهای بتونی و کف موزاییک می باشند ، لیکن برای واحدهای صنعتی از دیوارهای ساندویچ پنل که عایق هستند ، استفاده می کنند .
برای سقف سالن ها پلیت ، تیرچه بلوک و یا بلوک همراه فوم بکار می‌برند . معمولا ابعاد سالن‌ها را (۲۱-۱۸)× ۶ متر با ارتفاع ۴/۵ متر در نظر می گیرند که این ابعاد در واحدهای مختلف متغیر است ؛ در سالن یک شیب ملایم به مقدار یک سانتی متر از ابتدای سالن به انتهای آن و از کناره ها به سمت وسط سالن به مقدار ۲ سانتی متر جهت جلوگیری از تجمع آب در زمان شستشوی کف وجود دارد .
مراحل تولید قارچ
برای پرورش قارچ به یک سالن نیاز است که اندازه آن بسته به میزان تولید قارچ متفاوت است اما به طور میانگین ، یک سالن 40 متری برای پرورش پنج تن قارچ کفایت می کند ، علاوه بر فضایی برای پرورش نیاز به اقداماتی از جمله عایق کاری سالن برای جلوگیری از اتلاف گرما و سرما ، قفسه‌بندی و ... است .
1.پس از تهیه تجهیزات ، باید موارد ذیل به ترتیب اجرایی شود
2.ضدعفونی کردن سالن
3. ورود کمپوست به سالن و چیدن آن در قفسه ها
4.میسلیوم رانی (پنجه دوانی)
5.بریدن کیسه های روی بلوک‌ها و تخته کوبی (تخت کوبی)
6. خاکدهی و آبیاری خاک
7.انداختن روزنامه روی بستر و مرطوب نگه داشتن آنها
8.رافلینگ (پنجه کشی)
9.برداشتن روزنامه ها و شوکدهی روز اول
10.شوکدهی روز دوم
11.شوکدهی روز سوم
12.فلش یک (اولین محصول دهی)
13.فلش دو (دومین محصول دهی)
14.فلش سه (سومین محصول دهی)
15.تخلیه کمپوست و نظافت
زمان مورد نیاز برای تولید قارچ
حدود دوماه برای پرورش قارچ ، زمان لازم است که این زمان ممکن است یک هفته کمتر یا بیشتر شود البته اگر زمان تولید کمپوست (بستر پرورش قارچ) را هم درنظربگیریم این زمان به 3 ماه افزایش می یابد .
به گفته عظیمی ، فعال حوزه پرورش قارچ بهره گیری از سیستم های پیشرفته ، تولید کمپوست را به حدود 20 روز رسانده است که پس از تهیه کمپوست این مواد وارد سالن های پرورش قارچ می شوند و در دمای مشخص قرار می گیرند و یک ماه پس از بذرپاشی ، قارچ ها آماده و طی دو تا سه هفته چیده میشوند .
دبیر انجمن تولیدکنندگان قارچ خوراکی ادامه می دهد : پرورش و بهره برداری از قارچ 45 تا 1 ماه به طول می انجامد و 20 روز تا یک ماه هم تولید کمپوست زمان می برد .
استان های تهران و البرز ، در صدر تولیدکنندگان
اگرچه قارچ در بسیاری از شهرهای کشور( مشهد، اصفهان، اردبیل و...) کاشت می شود اما دبیر انجمن تولیدکنندگان قارچ ، بیشترین استقبال برای تولید و پرورش قارچ را مربوط به شهرهای تهران ، کرج ، هشتگرد ،شهریار و قزوین می داند در واقع حدود 65 درصد تولید قارچ در دو استان تهران و البرز انجام می شود .
وی می گوید : اگرچه بزرگترین کارخانه تولید قارچ کشور در شهر دزفول است اما این دو استان بیشترین میزان تولید را به خود اختصاص داده اند .
این فعال حوزه پرورش قارچ ، تصریح می کند : تا سال گذشته میزان تولید قارچ در کشور حدود 120 هزار تن بود که درسال جاری مجوز تولید 200 هزار تن قارچ در کشور صادر شد .
کلام پایانی :
در این مقاله به صورت اجمالی به معرفی ابزارهای اولیه برای ایجاد کسب و کار پرورش قارچ پرداختیم ؛ مجددا پیشنهاد میکنیم که کاربر قبل از اقدام به خرید تجهیزات سالن قارچ ، با متخصصان و مشاوران این امر مشورت کرده تا با بنیه ای قوی قدم در راه پرورش قارچ بگذارد .
