بازار مسکن در اردیبهشت ماه با پرش ۸ درصد ماهیانه رکورد بالاترین رشد قیمت خود را طی شش سال اخیر شکست و در این بین برخی مشاوران املاک به عنوان عامل گرانی عمل کردند. بازار مسکن از سال ۹۲ تا ۹۶ در رکودی بی سابقه قرار گرفته بود، اما طبق آمار‌ها اکنون یکی از بی سابقه‌ترین افزایش قیمت‌ها را تجربه می‌کند.
بر اساس گزارش دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی، رشد قیمت مسکن شهر تهران در اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ نسبت به فروردین ماه ۱۲ درصد بوده و این در حالی است که آمار بانک مرکزی حکایت از افزایش ۸.۱ درصدی دارد. بنا به گزارش بانک مرکزی، متوسط قیمت خرید و فروش یک مترمربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی شهر تهران در اردیبهشت ماه سال جاری ۵۹.۸ میلیون ریال بوده که این رقم نسبت به ماه مشابه سال قبل و ماه قبل به ترتیب ۳۴.۸ درصد و ۸.۲ درصد افزایش را نشان می‌دهد. با این حال بر اساس گزارش بانک مرکزی نیز این رشد ماهیانه طی شش سال اخیر بی‌سابقه بوده است.
مصطفی قلی خسروی، رئیس اتحادیه املاک به تسنیم گفته: اتفاقات بازار مسکن بعد از عید یعنی در سال ۹۷ بسیار شتاب زده بود. او ادامه داد: از تاریخ اول فروردین سال ۹۶ تا اول خرداد سال جاری تعداد کل قرارداد‌های کشور ۱۹۱ هزار و ۵۸۰ بود که از این تعداد قرارداد، ۹۴ هزارو ۶۹۱ مبایعه‌نامه و ۴ هزارو ۲۵۰ اجاره نامه بوده است. رئیس اتحادیه املاک گفت: در شهر تهران از تاریخ اول فروردین تا پنجم خرداد سال جاری تعداد قرارداد‌ها حدود ۲۰۷ هزار بوده است، که ۱۱۹ هزار تا از آن‌ها مبایعه نامه و حدود ۸۵ هزار تا اجاره نامه است. خسروی قرارداد مسکن در خردادماه سال ۹۶ را در مقایسه با سال جاری، ۲ درصد کاهش رکود اعلام کرد و افزود: مبایعه نامه نسبت به خرداد سال گذشته، ۵ درصد و اجاره نامه ۹ درصد کاهش داشته است.
بعضی تحلیلگران بازار مسکن معتقدند رشد مسکن در نیمه سال متوقف خواهد شد. اما بعضی از آن‌ها نیز می‌گویند روند رشدی که آغاز شده تا سال آینده ادامه پیدا خواهد کرد.
ستاریان: رونق تا ۹۸ ادامه دارد
بیت‌‌الله ستاریان، کارشناس اقتصاد مسکن به فرارو می‌گوید: بعد از برجام که مقداری از تحریم‌ها برداشته شد، گشایش در اقتصاد کشور ایجاد شد. پیش بینی می‌شد که رونق در حوزه مسکن تا اواخر ۹۵ شروع شود. اما مسائل برجام به کندی پیش رفت و ما از شهریور ماه شاهد تاثیرات برجام بر بازار مسکن بودیم. حالا هم این وضعیت رونق در بازار به همان صورت تا خرداد و تیر امسال ادامه پیدا کند و از خرداد یا تیرماه رونق با شیب بیشتری دیده شود. همچنین پیش بینی می‌شد که بازار مسکن در انتهای سال ۹۷ یا ابتدای سال ۹۸ دوباره وارد یک رکود خواهد شد. اما با توجه به اینکه، آمریکا از برجام بیرون آمده و به دنبال آن احتمال اینکه سرمایه‌ها دوباره به سمت بخش‌های دیگر اقتصادی برگردد ناچیز است، ممکن است رونق مسکن تا سال ۹۸ نیز ادامه پیدا کند.
حباب در مسکن ایران معنا ندارد
این تحلیل گر بازار مسکن با اشاره به بعضی دیدگاه‌ها مبنی بر اینکه رشد کنونی قیمت مسکن حباب است ادامه می‌دهد: این حرف که در بازار مسکن حباب وجود دارد، زاییده اصطلاحاتی در اقتصاد است که در اقتصاد مسکن ایران معنا و مفهوم ندارد. ما، چون همیشه در بخش مسکن کمبود داریم، حباب اتفاق نمی‌افتد. رکود و رونقی که ما در بخش مسکن داریم ناشی از عدم توانایی تولید منظم و سیاست گذاری‌های ناآشنا از مسائل اقتصاد مسکن است. تا چند ماه پیش گفته می‌شد که باید با خانه‌های خالی چه کرد؟ در صورتی که اگر خانه خالی وجود داشت، من و شما می‌توانستیم با یک پنجم حقوق‌مان خانه اجاره کنیم. آنچه وجود دارد خانه خالی نیست بلکه ضریب خانه خالی است. در همه کشور‌ها و شهر‌های دنیا خانه، تعدادی خانه خالی وجود دارد، که این خانه‌ها قابل حذف نیستند. به این خانه‌ها ضریب خانه‌های خالی و ذخیره گفته می‌شود. این ضریب قابل حذف نیست.
چرا مسکن تکان خورد؟
علی حیات نیا، اقتصاددان و استاد دانشگاه، اما نظر دیگری دارد. او در گفتگو با فرارو می‌گوید: بازار در شش ماهه دوم سال گذشته رشد آرامی را پیدا کرد. تقریبا اواخر سال به علت افزایش و نوسانات قیمت دلار و همچنین کاهش سود سپرده‌های بانکی، عملا بخشی از نقدینگی‌ها به سمت بازار مسکن و ارز جا به جا شد. بعد از تعطیلات عید پیش بینی می‌شد به خاطر نوسانی بودن ارز بیشتر سرمایه گذاری‌ها به سمت بازار ارز برود. اما کنترل شدن بازار ارز از سوی دولت باعث شد اکثر نقدینگی‌های سرگردان به سمت بازار مسکن برود. البته دولت تسهیلاتی نیز برای خانه اولی‌ها در نظر گرفته بود. دوبرابر شدن بعضی تسهیلات و اعمال سیاست‌های انبساطی در این بخش، بازار را وارد تعدد معاملات و همچنین افزایش قیمت کرد.
مسکن در نیمه دوم سال دوباره راکد می‌شود
این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: به نظر می‌رسد که این روند تا پایان شش ماه نخست سال ادامه داشته باشد. ما در این شش ماه هم تعداد معاملات بیشتری داریم و هم تا حدودی رشد قیمت‌ها را خواهیم دید. در شش ماهه دوم سال، تقاضا احتمالا پایین می‌آید. قدرت خرید جامعه پایین‌تر است. به این ترتیب ما با مازاد عرضه رو به رو خواهیم بود؛ اما عرضه‌ای که برای آن تقاضای موثر وجود ندارد. قیمت‌ها پایین نمی‌آیند، اما تقاضای موثر هم برای آن‌ها وجود نخواهد داشت. به این ترتیب اگر دولت سیاست دیگری اعمال نکند و با همین شرایط پیش برویم پیش بینی می‌کنم در شش ماهه دوم معاملات عادی وجود داشته باشد و رونق چندانی در این بازار وجود نداشته باشد.
نیمه دوم سال خانه بخرید
حیات نیا می‌گوید اکنون شرایط عملا قابل پیش بینی نیست. قیمت مسکن رشد چشم گیری داشته است و به نظر می‌رسد شرایط، برای خریدارانی که مصرفی هستند شرایط مساعدی نباشد. افرادی با انگیزه سفته بازی و دلالی ملک وارد بازار مسکن شده اند. آن‌ها می‌خواهند ارزش سرمایه‌شان حفظ شود. این دسته معمولا اهداف کوتاه مدتی دارند. اما برای مصرف کنندگان نهایی و کسانی که به مسکن به عنوان سرپناه نیاز دارند، پیشنهادم این است که بعد از دوره تورمی که به وجود آمده و احتمالا در شش ماه دوم ثباتی به وجود می‌آید می‌توانند وارد بازار شوند.
